Serbest meslek makbuzu, serbest meslek erbabı olan kişinin yapmış olduğu mesleki faaliyetler karşılığında gerçekleştirilen tahsilatlar için düzenlenmek ve kesmek zorunda olduğu değerli evraktır. İki nüsha olacak şekilde düzenlenen ve fiş veya faturanın muadili olarakta geçen serbest meslek makbuzu değerli evrak sınıfında değerlendirilir. Serbest meslek makbuzu asıl nüshası müşteriye ve kopya nüshası makbuzu kesen şirkete verilmek üzere düzenlenir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 66. Maddesinin birinci fıkrasında serbest meslek erbabı kendi adına serbest meslek faaliyetini sürdüren kişi olarak tanımlanmıştır. Bu tanıma göre; Doktor, Mimar, Mühendis, Müşavir, Avukat, Yönetmen, Ressam, Avukat, Diş Hekimi, Noter vb. gibi meslekleri icra eden kişiler serbest meslek erbabı olarak anılır.
Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Hesaplanır?
Serbest meslek makbuzunu hesaplamak için öncelikle müşteriye verilmiş olan hizmet bedelinin brüt olarak tutarı belirlenmelidir. Daha sonra belirlenmiş olan brüt tutarının üzerine yüzde 22 gelir vergisi eklenir ve çıkan ücretten toplam brüt ücret eksiltilir. Son olarak elde edilen sonuca yüzde 18 KDV eklenir. Böylece serbest meslek makbuzu tahsilatı için gerekli hesaplama yapılmış olur.
Serbest Meslek Makbuzu Örneği
Serbest meslek makbuzu düzenlenirken üzerinde yazması gerekenler şunlardır:
- Makbuzu düzenleyen kişinin adı ya da unvanı, soyadı, kayıtlı adresi, vergi dairesinin adı, hesap numarası
- Adına makbuz kesilecek kişinin adı ya da unvanı, soyadı, kayıtlı adresi
- Hizmet karşılığı alınmış olan paranın miktarı
- Son olarak paranın tahsil edildiği tarih yazılır ve makbuzu düzenleyen kişi tarafından imzalanır.
Aşağıdan paylaştığımız üç serbest meslek makbuzu örneğini inceleyebilirsiniz.
- Senet Tahsilat Makbuzu – Nedir, Nasıl Doldurulur?
- Vergi Levhası Sorgulaması ve Vergi Levhası Nasıl Alınır?
- Tahsilat Makbuzu Nedir? Nasıl Doldurulmalıdır? (Örnekler)
Serbest Meslek Makbuzu Muhasebe Kaydı
Muhasebe kaydı yapmadan önce serbest meslek makbuzunun hesaplanması gerekir. Örnek olarak net ödeme miktarı 1000 TL tutarında olan bir serbest meslek makbuzunun brüt tutarını ve muhasebe kaydının nasıl yapılması gerektiğine bakalım.
Net ödeme miktarı 1000 TL olduğunda; %18 KDV oranını ve %22 stopaj oranını hesaba katarsak brüt tutar 1000 / [1 – (0,22 – 0,18)] formülünden 1041,6 TL çıkacaktır. Brüt tutar hesaplandıktan sonra muhasebe kaydı şu şekilde düzenlenir:
- Brüt ücret tutarı: 1041,6 TL
- %22’lik gelir vergisi kesintisi: 229,152 TL
- Net ücret tutarı: 812,448 TL
- %18’lik KDV tutarı: 187,488 TL
- Tahsil edilen tutar: 999,936 TL
Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Kesilir?
Bütün serbest meslek erbapları hizmetleri karşılığında yaptıkları tahsilatlar için serbest meslek makbuzu kesmek zorundadırlar. Serbest meslek makbuzu kesebilmek için vergi dairesi tarafından meslek mükellefi olarak tanınmak gerekir. Daha sonra herhangi bir matbaada serbest meslek makbuzları bastırılmalıdır.
Serbest meslek makbuzu düzenlenirken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Serbest meslek makbuzu düzenlenirken brüt tutar üzerinden %22’lik stopaj bedeli ve %18’lik KDV bedeli hesaplanmalıdır. KDV mükellefin vergi dairesine ödeyeceği tutar iken stopaj müşterinin mükellef adına ödeyeceği vergi tutarıdır.
Brüt tutar %18 KDV oranı ve %22 stopaj oranı hesaba katılarak belirlenir (Brüt tutar=Net tutar / [1 – (0,22 – 0,18)]). Daha sonra belirlenmiş olan brüt tutarının üzerine yüzde 22 gelir vergisi eklenir ve çıkan ücretten toplam brüt ücret eksiltilir. Son olarak elde edilen sonuca yüzde 18 kdv eklenir. Bu sonuçlara göre serbest meslek makbuzu kesilir.
Stopaj bedeli %22’dir ve stopajın serbest meslek makbuzunda bulunması onu faturadan ayıran en önemli özelliktir. Stopajsız da serbest meslek makbuzu kesmek mümkündür. Fakat bunun için makbuz kesilecek müşterinin vergi mükellefi olmaması gerekmektedir. Yani vergi mükellefi olmayan kişiler için stopajsız, sadece KDV’li serbest meslek makbuzu kesilebilir. Bu şekilde uygulanır; stopaj, serbest meslek makbuzu kesen kişinin müşterisi tarafından kendisine ödenir ve KDV de serbest meslek makbuzunu kesen kişi tarafından ödenir.
- Senet Nasıl Doldurulur, Senet Doldurma Örneği
- Devirli Kasa Defteri Örneği : Excel – Nasıl Tutulur
- Tahsilat Makbuzu Örneği – Word, Excel, PDF ve Dolu Boş Makbuz
Serbest Meslek Makbuzu Ba- Bs Formları
Ba ve Bs formları vergi beyannamesi olmayan fakat vergi dairesine bildirilen bir tür form çeşitleridir.
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, kişi veya kurumlardan elde ettiği 5000 TL ve üzeri mal ya da hizmet tutarının alımlarını Ba formu yani Mal ve hizmet alımlarına ilişkin bildirim formu ile satışlarını ise Bs formu yani Mal ve hizmet satışlarına ilişkin bildirim formu ile bildirmek zorundadır. Bu formlarda tahakkuk eden bir vergi söz konusu olmadığı için bildirim sonrasında herhangi bir ücret ödenmez.
Evraklar
