Kira Artış Oranları : Nasıl Hesaplanır? 2023

Kira Artış Oranı Hesaplama

Kira artışı; bir konutun veya işyerinin belli bir bedel karşılığında, bir süre için sahibi tarafından sözleşme ile başkasına devredilmesinde ödenen kira bedelinin belli aralıklarla arttırılmasıdır. Kiralanan konut veya işyerinin kira bedelinin belirli aralıklarla belirli oranda artırılmasına kira artış oranı denir. Ödenen kira miktarının enflasyon ve zorlaşan hayat şartları içerisinde düzenli olarak artırılması hakkaniyete uygun olacaktır. Konut ve işyerlerinde zam yapılırken farklı yasal düzenlemeler vardır. Konutlarda kira artışına yasal bir sınır getirilmişken, işyerlerinde ise kira artışı serbest bırakılmış ve tarafların kendi aralarında yapacağı sözleşmeye göre belirlenmesine izin verilmiştir. 2022 yılında getirilen kanun ile 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek konut kira sözleşmelerinde artış bir önceki kiranın yüzde 25’ini geçemeyecektir. Kanun yürürlüğe girmeden önce kira artışlarında iki ihtimal söz konusuydu;

• Taraflar arasında anlaşma varsa anlaşma oranı kadar kira artmaktaydı. Ancak bu miktar bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) 12 aylık ortalamasını geçemezdir.
• Taraflar arasında anlaşma yoksa gene tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) 12 aylık ortalama değişim oranını geçmeyecek şekilde kişiler tarafından, anlaşma olmazsa hakim tarafından hakkaniyete göre belirlenmekteydi.
• Yapılan değişiklikler 08.06.2022 tarihinde kabul edilmiş olup 11.06.2022 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte eski uygulama da değişmiştir. Yeni uygulamada 01.07.2023 tarihine kadar yenilenecek konut kira sözleşmelerindeki artışa %25 sınırı getirilmiştir. Madde hükmüne göre geçen seneye ait kira miktarının %25’i üzeri artışlar geçersiz sayılacaktır.

Kira artış oranı hesaplama aracımız ile 2023 yılı için TÜİK verileri ile kira artış hesaplaması yapabilirsiniz. Kira sözleşmesi eğer ki 11 Haziran 2023 ve 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenileniyorsa yapılacak olan artış mevcut kira bedelinin %25’ini geçemeyecektir. Örneğin 4.000 TL kira ödeniyorsa % 25 artış yapıldığı takdirde mevcut kira bedeli 5.000 TL olacaktır. Bu tarihten sonra yapılacak artış hesaplanırken dönemin TÜFE oranı dikkate alınacaktır.

Tüketici Fiyat Endeksi

• 2023 yılı Mart ayında TÜFE yüzde 2,29 oranında artmıştır. Mart ayındaki artışla birlikte yıllık enflasyon bir önceki aya kıyasla 4,67 puan azalarak yüzde 50,51 düzeyinde gerçekleşmiştir.
• Yüzde 3,84 oranında artan Gıda ve Alkolsüz İçecekler grubu fiyatları Mart ayı enflasyonunun temel belirleyicisi olmuştur. Grubun enflasyona katkısı 1,02 puan olarak gerçekleşmiştir.
• Yüzde 3,85 oranında artan Lokanta ve Oteller grubu fiyatları Mart ayı enflasyonunun temel belirleyicilerinden bir diğeri olmuştur. Grubun enflasyona katkısı 0,32 puan olarak gerçekleşmiştir.
• Yüzde 1,98 oranında artan Konut grubu fiyatları Mart ayı enflasyonunun diğer temel belirleyicilerinden biri olmuştur. Grubun enflasyona katkısı 0,31 puan olarak kaydedilmiştir.
• Yıllık enflasyona en büyük etki 17,12 puanla Gıda ve Alkolsüz İçecekler, 8,03 puanla Konut ve 5,08 puanla Lokanta ve Oteller ile Ulaştırma gruplarından gelmiştir.
• C endeksi, (enerji, gıda, içecek, tütün, altın hariç TÜFE) Mart ayında yüzde 2,15 oranında artmıştır. Çekirdek enflasyonun ana alt kalemlerinden Temel Mallar grubu fiyatları yüzde 1,24 oranında artarken, Hizmet grubu fiyatları yüzde 3,08 oranında artmıştır.
• Çekirdek enflasyon yıllık artış oranı yüzde 47,36 olarak gerçekleşmiştir. Temel Mallar grubu yıllık fiyat artışı yüzde 36,58, Hizmet grubu yıllık fiyat artışı ise yüzde 59,93 olarak gerçekleşmiştir.
• Çekirdek enflasyonun 12 aylık ortalama değişim oranı 0,45 puan azalışla yüzde 58,45’ten yüzde 58,00’e gerilemiştir.
• Yİ-ÜFE Mart ayında yüzde 0,44 oranında artmış ve Yİ-ÜFE yıllık artış oranı yüzde 62,45 olarak gerçekleşmiştir.
• Sanayinin dört ana sektöründen İmalat endeksi Mart ayında yüzde 2,02 oranında artmıştır. Buna göre yıllık değişim oranı yüzde 55,19 olarak gerçekleşmiştir.
• Sanayinin dört ana sektöründen Elektrik, gaz ve buhar fiyatları ise Mart ayında yüzde 13,28 oranında azalmıştır. Buna göre yıllık değişim oranı yüzde 95,46 olarak gerçekleşmiştir.
• Ana sanayi gruplarından Ara malı fiyatları Mart ayında yüzde 1,86 oranında artmıştır. Bir önceki yılın aynı ayına göre ara malı fiyatlarında yüzde 46,96 oranında artış kaydedilmiştir.
• Enerji fiyatları ise Mart ayında yüzde 9,32 oranında azalmıştır. Bir önceki yılın aynı ayına göre enerji fiyatlarında yüzde 79,99 oranında artış kaydedilmiştir.

Tüketici Fiyat Endeksi, Şubat 2023

Ülkemizin yaşamış olduğu deprem felaketi nedeniyle, 2023 yılı Şubat ayında Gaziantep, Malatya ve Hatay Bölge Müdürlüklerimize bağlı olan illerde “alan (saha) fiyatları” derlenememiştir.  Öte yandan, bu üç Bölge Müdürlüğümüze bağlı illerde “işyeri barkod tarama verileri” ve veri kazıma yöntemi ile “internetten derlenen fiyat verilerinin” kullanımına ise devam edilmiştir.

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %55,18, aylık %3,15 oldu

TÜFE’deki (2003=100) değişim 2023 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %3,15, bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,00, bir önceki yılın aynı ayına göre %55,18 ve on iki aylık ortalamalara göre %71,83 olarak gerçekleşti.