İcra Takibi Nedir?
Alacak hakkı için yasal yollar ile alacaklının borçludan borcun tahsilini sağlamak için gerçekleştirilen hukuki yola icra takibi denmektedir. Borçlunun borcunu ifa etmemesi durumunda alacaklının bu borcu devlet gücünü kullanarak tahsil etmek üzere İcra Müdürlüğü bünyesinde başlattığı takibe denmektedir.
Haciz İşlemi Nedir?
İcra memurunun gözetiminde alacağın tahsili için yetecek miktarda eşyanın tespit edilerek haciz tutanağına yazılmasıdır.
Haciz nedir?
Borçlunun mal ve haklarına icra müdürlüğü aracılığı ile el konulması demektir.
İcra Takip Türleri Nelerdir?
1-) İlamlı İcra Nedir? İlamlı İcra Kimlere Başlatılır?
İlam, dava sonucunda mahkeme tarafından verilen kararı gösteren resmi belgedir. Bu belgeye dayanarak başlatılan icra takibi ise ilamlı icra takibidir. İlamlı icra takibi alacaklının ilam ya da ilam niteliğindeki belgeyi icra dairesine ibraz ederek takip talebinde bulunması ile başlamaktadır.
İlamlı İcranın Şartları Nelerdir?
- İlam yani mahkeme kararı veya ilam niteliğinde bir belge olmalıdır.
- Bu belgenin bir eda hükmü içermesi gerekir.
- Kesinleşmesi gereken bir ilam yani mahkeme kararı söz konusuysa ilamın kesinleşmiş olması gerekmektedir.
İlamlı İcrada Görevli Ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Alacaklı, herhangi bir yer icra dairesinde ilamlı icra takibi başlatabilir. İlamlı icra takibi başladıktan sonra ikametgahı değişen alacaklı ilamlı icra takibinin yeni ikametgahına gönderilmesini talep etme hakkına sahiptir. En önemlisi , ilamlı icra takibinde borçlu, icra emrine itiraz edemez. Ancak, icra emrinin geri bırakılmasını isteyebilir.
İcranın Geri Bırakılması (Tehir-I İcra) Nedir?
İcranın geri bırakılması yalnızca ilamlı icra takiplerinde borçlunun başvurabileceği bir yoldur. Eğer takip borçlusu tarafından başlatılan icranın geri bırakılması işlemleri borçlu lehine sonuçlanırsa alacaklının başlattığı icra takibi durur. Kısaca özetlemek gerekirse, mahkeme bir karar verdiğinde bu kararı taraflardan biri direkt olarak icraya koymak isteyebilir. Ancak bu karar karşı tarafça istinaf veya temyiz edilirse bu icrayı durdurmak için TEHİR-İ İCRA yoluna başvurulur. İcranın geri bırakılması başvurusu icranın başlatıldığı İcra Dairesine yapılır ve karmaşık birçok işlem içermektedir. Bu sebeple ayrı bir makalede detaylıca incelenecektir.
İlamlı İcra Takibinde İtiraz Süresi Ne Kadardır?
Takip talebinin yapıldığı icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine dilekçe ile itiraz edilir. İtiraz ile birlikte takip kendiliğinden durmaz. Mahkeme icranın geri bırakılması kararı verirse takip durur.
Borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde icranın geri bırakılmasını mahkemeden talep edebilecektir. 7 günlük süre geçerse takip kesinleşir .
2-) İlamsız İcra Takibi Nedir? İlamsız İcra Takibi Kimlere Başlatılır?
İlamsız icra takibi, mahkeme kararı olmadan başlatılan icra takibi yoludur. Para borcu, teminat veya diğer alacaklar için ilamsız icra takibi başlatılabilir. İlamsız icra takibi;
- Genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi
- Kambiyo senetlerine özgü haciz
- Kiralanan taşınmazların ilamsız icrası olarak 3’e ayrılır.
İlamsız İcrada Yetkili Mahkeme Hangisidir?
İlamsız icra takibinde borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesi yetkilidir. Türkiye’de yerleşim yeri bulunmayanlar için genel yetkili icra dairesi, davalının Türkiye’de bulunun mutat meskeninin bulunduğu yer mahkemesidir.
İlamsız İcra Takibine İtiraz Hangi Sebeplerle Yapılır?
İlamsız icra takibinde itiraz aşağıda sayılan sebeplerden biri ile yapılabilecektir. Bunlar şu şekildedir:
- Herhangi bir borcun bulunmaması
- Borcun kısmen ödenmesi
- Borcun tamamen ödenmesi
- Borca, imzaya, faize ve asıl borca veya fer’ilerine itirazdır.
Borçlu bu yollardan birisine dayanarak borca itiraz etme hakkına sahiptir.
İlamsız İcra Takibinde İtiraz Nereye Yapılır Ve İtiraz Süresi Ne Kadardır?
İlamsız icra takibinde itiraz icra takibini durdurmaktadır. İlamsız icra takibinde ödeme emri borçluya tebliğ edildikten sonra sonra borçlu 7 gün içinde bu ödeme emrine itiraz etmelidir. Bunun dışında, 7 gün geçerse ve borçlu takibe itiraz etmezse takip kesinleşir. Alacaklı takip kesinleştikten sonra borçlu adına bütün haciz işlemlerine başvurabilecektir.
İtiraz Edilerek Durdurulan İcra Takibine Karşı Ne Yapılır?
Alacaklı icra takibine devam edebilmek için itirazın iptali davası ya da itirazın kaldırılması davası açmalıdır. Bu iki dava türünün belirlenmesinde kanunen belirlenen ayrımlar bulunmaktadır. İtirazın iptali ya da itirazın kaldırılması davalarının bir avukat aracılığı ile açılması ve yürütülmesi oldukça önem arz etmektedir.
Gecikmiş İtiraz Süresi Nedir ?
Ödeme emrine borçlunun kusuru olmayan bir engelin sebep olması halinde itiraz edemeyen borçlu engelin kalkmasıyla birlikte ödeme emrine itiraz edebilir. Ancak burada önemli olan husus mücbir sebebin varlığının borçlu tarafından ispat edilmesidir. Engelin yani mücbir sebebin kalkması ile gecikmiş itiraz 3 gün içinde yapılması gerekmektedir.
İcra Takip İşlemleri
İcra kelimesi hukuki bir kavram olmasının yanı sıra Arapça kökenli bir sözcüktür. Bu kelimenin sözlük anlamı bir işi yapma, yerine getirme, uygulama ve yürütme olarak ifade edilir. En geniş tanımıyla icra kavramı şu şekilde açıklanabilir: Borçlu kesimin alacaklıya ödemekle ve alacaklı için yerine getirmekle yükümlü olduğu herhangi bir şeyi yapmaması, ödememesi durumunda, alacaklı kesimin başvurduğu adli kuruluşla birlikte bu kuruluşun yaptığı görev olarak tanımlanabilir.
Devlet bünyesinde icra işlemlerini yerine getirmek üzere mahkemelerin yer aldığı adliyelerde, İcra müdürlükleri ve yeterli sayıda icra daireleri bulunur. İcra takip işlemleri alacaklı olarak yer alan gerçek kişi ve tüzel kişinin, borçludan alacağını tahsil edememesi durumunda başvurabileceği yolları ifade eder. Diğer bir ifade ile icra, icra takibi başlatan alacaklının borçlu olan taraftan alacağını alabilmesi için başlatmış olduğu hukuki işlemin genel adıdır.
İcra takip işlemleri sırası ile alacaklının icra dairesine yapacağı takip isteği üzerine başlar. Takibin başlatılması için var olan kanuni prosedür ve sürelere uyulmasının yanı sıra alacaklının da herhangi bir hak kaybetmemesi için icra işlemleri konusunda hukuk bilgisine sahip olan bir avukat yardımı ile takip edilebilir. İcra daireleri, icra takibi için en yetkili merciidir. Borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesi, genel yetkili icra dairesi olarak tanımlanır. Özel yetki kuralının geçerli olduğu konular bu kuralın istisnasını oluşturur.
İcra Dava Dosyası Nasıl Kapatılır? Toplu Kapatma
İcra Takip İşlemleri Sırası
1-Takip Talebi
Genel haciz yoku ile takip alacaklı kişinin icra dairesine yapacağı bir takip talebi ile başlar. Bu takip isteğinin sözlü, yazılı veya elektronik ortamda yapabileceği öngörülmüştür. Fakat günümüzde sözlü takip talebinin uygulanmasına rastlamak pek mümkün değildir. Takip talebi için kanunlara uygun bir şekilde hazırlanmış basılı formal tercih edilmektedir. Bu formun doldurulup imzalanmasından sonra gerekli icra dairesine iletilmesiyle birlikte takip talebi yapılmış olmaktadır. Takip talebiyle beraber, icra dairesince karşı taraftaki alacıklardan bazı harç ve masrafların ödenmesi istenecektir. Harç ve masrafların karşılanmasından sonra icra dairesi tarafından borçluya ödeme emri gönderilmektedir.
2-Ödeme Emri
Usülüne uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş takip talebini alan icra memuru müdürü, ödeme emri düzenlemesi yaparak borçluya gönderir. Ödeme emrinde, alacaklıya ve ilgili borca ait bilgiler ile ödeme emri tebliğ edilir. Daha sonra borçlunun bu konu hakkında ne yapması gerektiğini içeren ihtarlar bulunur. Bu kademeler borçlu taraf açısından oldukça önemlidir. Ödeme emri tebliğini alan borçlunun önünde yedi günü kapsayan kısa bir süre bulunmaktadır. Bu süre içinde borçlu kişi ya borcunu öder ya da bu duruma itiraz edecektir.
3-Takibin Kesinleşmesi
Ödeme emrinin tebliği üzerine itiraz edilmezse yahut borçlu borcunu kabul ettiğini icra dairesine iletir ise takip kesinleşmektedir. Borçlu kişinin borca itiraz etmesi durumunda ise takip kendiliğinden durmaktadır.
4-Haciz
Ödeme emrinin kesinleşmesi rağmen borçlu kişi borcunu ödemez ise alacaklı kişinin haciz talebinde bulunması mümkündür. Talep üzerine icra dairesi borçlunun borcunu ödemeye yetecek oranda malını haczeder.
5- Satış
Haciz altında olan malın açık attırma veya pazarlık aracılığıyla satılıp parasal karşılığının alınmasıdır. İflas ve icra hukukunda haczedilen eşyaların direkt alacaklıya teslimi kesinlikle söz konusu değildir. Haczin asıl amacı haczedilen eşyaların satılarak borcun alacaklıya ödenmesidir.
6- Paraların Paylaştırılması
İcra takibinin son aşaması olan paraların paylaştırılması icra organlarınca herhangi bir talebe gerek kalmadan yerine getirilir.
Genel Haciz Yolu ile Takibin Özellikleri
- İlamsız icra yoldur.
- Sadece para ve teminat alacakları içindir.
- Özel hukuk ilişkisinden doğan alacaklar içindir.
- Yabancı devlet aleyhine kesinlikle yapılamaz.
- Takip gerçekleştirilebilmesi için herhangi bir belgeye ihtiyaç duyulmaz.
- Alacaklının takip talebi ile başlar paraların pay edilmesiyle sona erer.
İcra Davası Sonuçlanma Süresi
İcra davası sonuçlanma süresi 10 günlük bir süreci kapsamaktadır. Bu süreç içerisinde dava açılır ve borçlu tarafa tebliğ edilir. Sonuçlanma alacaklı ile borçlu arasındaki borç ilişkisine dayandırılmaktadır.
Tarafların anlaşması halinde kısa süre içerisinde borç tahsil edilebilir.
İcra İşlemleri Nasıl Olur?
Borçludan borcunu alamayan alacaklı, icra takibi yapabilmek için icra işlemleri nasıl olur şeklinde sorular sorabilir. Yapılması gereken ilk şey alacaklının icra takibine ilişkin başlatacağı davanın dosyasını usulüne uygun bir biçimde oluşturup doldurma işlemini tamamladıktan sonra yetkili İcra müdürlüğüne başvurması gerekir. Kural olarak yetkili icra müdürlüğü belirli bir yere bağlı olmaksızın genellikle alacaklının ikametinin bulunduğu yerdeki icra müdürlüğü olmasının yanı sıra, sözleşmenin yapıldığı yer veya haksız fiilin oluştuğu alan gibi yerlerde yetkili olabilir.
Adliye binalarıda icra tevzi büroları bulunur. Bununla birlikte küçük adliyelerde icra davası işlemleri icra müdürleri ve görevlendirilen bir memur tarafından gerçekleştirilir. İcra dosyası ile birlikte icra harcının da yatırılması sonucunda alacaklının takip talebi oluşturulur. Alacaklının açtığı davada tebligat işleminin yapılabilmesi için belirli bir miktar masraf bırakılması gerekir. Bundan sonraki süreçte hazırlanılan ödeme emri borçlu tarafa tebliğ edilerek icra takibi süreci yasallaşmış olur.
Evraklar
