Boşanmada mal paylaşımı, evlilik sürecinin mahkeme kararı ile sona ermesinin ardından, kural olarak evlilik içinde edinilmiş malların eşit bir şekilde paylaşılması esasına dayanmaktadır. Mal paylaşımı davası, boşanma davası ile birlikte açılamaz. Mal paylaşımı davasının boşanma davası ile aynı anda, fakat ayrı bir dava biçiminde açılması durumunda; mahkeme, boşanma davasının kesinleşmesini, mal paylaşımı davası için bekletici mesele yapmaktadır. Yani, önce boşanma davası yargılaması yapılmakta, boşanma kararı kesinleştikten sonra boşanan taraflar arasında mal paylaşımı davası görülmeye başlanmaktadır.
Boşanmada Mal Paylaşımı
Boşanmada mal paylaşımı, tarafların evlilik birliği içindeyken edindikleri malları paylaşmaları esasına dayanmaktadır. Bu sebeple, evlilikten önce elde edilmiş mallar hiçbir şartta mal paylaşımına dahil edilmemektedir. 4721 Sayılı Mevcut Medeni Kanun’ da 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren, yasal mal rejimi olarak, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin uygulanması esas alınmaktadır. Yani eşlerin evlilik süresince elde ettiği mallar yarı yarıya bölüştürülecektir. Mal paylaşımı için usulüne uygun bir dava açılması gerekmektedir. Aksi halde mahkeme boşanma sırasında kendiliğinden mal paylaşımı için karar veremez. Mal paylaşımı, boşanma davası dilekçesinde boşanma ile birlikte talep edilse bile, mal paylaşımı davası boşanma davasından ayrılır. Yani mal paylaşımı davası, boşanma davasından ayrı bir dava olarak görülür.
Boşanmayla ilgili içerikler;
- Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi
- Boşanma Davası Cevap Dilekçesi
- Çekişmeli Boşanma Dava Dilekçesi
- Boşanmak İçin Gerekli Evraklar
Boşanma davası bittikten sonra taraflar mal paylaşımı davası için talepte bulunabilmektedir. Taraflar mal paylaşımı için üç adet talepte bulunabilir: Katılma alacağı, katkı payı alacağı ve değer artış payı alacağı. Evlilik birliği içindeyken edinilen malların paylaşımında ise kural, malların yarı yarıya paylaşımı olsa bile bu kuralı değiştiren bazı şartlar bulunmaktadır.
Boşanmada Hangi Mallar Paylaşılır?
Boşanma davasında mal paylaşımı edinilmiş malvarlığının paylaşılmasıdır; her eşin evlilik boyunca karşılığını vererek edindiği mal (ortak değerler), evliliğin bitmesi halinde eşler arasında paylaşılır.
TMK m. 219 metnine göre;
“Edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği değerlerdir.”
TMK m. 219 örnekleme yöntemi ile edinilmiş (paylaşıma tabi) mallar şöyledir;
- Çalışmasının karşılığında edinilmiş eşyalar,
- SGK ve benzeri kurumlardan yapılan ödemeler,
- Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
- Kişisel malların gelirleri,
- Edinilmiş malların yerine geçen değerler,
- Şirket hisselerinden edinilen (veya edinilecek) kar payı veya şirketin kar payı vermek yerine yaptığı yatırımlar,
- Maaş veya çalışma karşılığı edinilen parayla alınan şeyler,
- Maaştan biriktirilen para,
- Evlilik birliği içerisinde alınan otomobil vs.,
- Evlilik birliği içerisinde alınan taşınmazlar (gayrimenkuller),
- Vizite ücreti, prim, bahşiş, ikramiye,
- Yaratılan eserlerden kazanılan para,
- Yüklenici sıfatıyla faaliyet sonunda sağlanan kazanç,
- İşsizlik maaşı,
- SGK ödemeleri,
- Kıdem tazminatı,
- Kişisel eşya olan bir gayrimenkulün kira geliri. Bu noktada, kişisel mal gelirinin harcanmamış olduğu, tasarruf edildiği kanıtlanmalıdır.
- Bankada kişisel eşya olan bir paranın durduğu vadeli mevzuatın getirdiği faiz,
- Kişisel eşya sayesinde elde edilen para,
- Edinilmiş malların satışından kazanılan parayla elde edilen şeyler (ikame değerler),
- Ölünceye kadar bakma sözleşmesi karşılığı edinilen şeyler,
- Ödüller,
- Emeklilik ikramiyesi,
- Bireysel emeklilik (primleri edinilmiş mallardan ödenmişse).
- Taksitli alışverişlerde evlilik boyunca ödenen taksit karşılığı pay talep edilebilir.
- Taksitle alınan bir eşyanın taksiti boşanmadan sonraki zamanlara kadar uzamış olsa bile diğer eşin bu eşya üzerinde bir kısım hakkı bulunmaktadır.
Boşanmada Hangi Mallar Paylaşılmaz?
Boşanmada mal paylaşımı kapsamında kişisel mallar evliliğin bitmesi halinde paylaşmaya tabi olmayan mallardır. Bunlar;
- Eşlerden sadece bir tanesinin kişisel olarak kullandığı kendi eşyaları,
- Evlilik öncesinde eşlerden birine ait bulunan şeyler
- Evlilik sırasında miras kalan şeyler
- Evlilik sırasında başka bir şekilde karşılıksız (bedel ödemeksizin) kazanılan değerler,
- Manevi tazminat alacakları,
- Kişisel malların yerine geçen değerlerdir.
Boşanma Sonrasında Mal Paylaşımı 2023
Boşanmada mal paylaşım davası (mal rejiminin tasfiyesi davası), boşanma ile aynı dosyada görülmemektedir.
Uygulamada boşanma dava dilekçesi içerisinde mal paylaşımında bulunma talebi de yazılabilmektedir. Her ne kadar mal paylaşım talebinde bulunulsa da, hâkim mal paylaşım davası ve boşanma davasını ayırır. Buna dosyaların tefrik edilmesi denir; iki dava da birbirinden ayrı yürütülür ve ayrı esas numaraları bulunur.
Diğer seçenek, mal rejiminin tasfiyesi davasının boşanma kararı kesinleştikten sonra açılmasıdır. Bu dava kesinleşmiş boşanma kararı ve malvarlığına ilişkin tüm iddia, talep ve deliller eklenmek suretiyle açılır.
Boşanma davasında mal paylaşımı davası bekletilmektedir. Buna bekletici mesele yapmak denir. Mal paylaşımı davası ancak boşanma davasının sonuçlanmasının ardından karara bağlanır.
Mal Paylaşımı Davası Yetkili Ve Görevli Mahkeme
Boşanırken mal paylaşımı (mal rejiminin tasfiyesi) davası boşanma davasının görüldüğü mahkemede açılır.
Mal Paylaşımı Davası Zamanaşımı
Boşanma durumunda mal paylaşımı (mal rejiminin tasfiyesi) davasının açılması için, boşanma davası kararının kesinleşme tarihinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı bulunmaktadır. 10 yıl içerisinde açılabilen mal paylaşımı davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin olmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi mal paylaşımı davasına bakar.
Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Eşler evlilik sürecinde, nelerin kişisel eşya olarak değerlendirilebileceğine evlilik sözleşmesi yaparak karar verebilirler. Eşler, mal rejimi sözleşmesi yaparak bir eşin mesleğini yaparken kazandığı malvarlığı değerlerini “kişisel mal” sayarak boşanma sırasında mal paylaşımı dışında tutabilirler. Eşlerden biri herhangi bir malın kişisel mal olduğu iddiasında bulunuyor ise bu iddiasını ispat etmek zorundadır. Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı aksi takdirde, o mal edinilmiş mal sayılacak ve mal paylaşımına dâhil edilecektir.
Boşanmada Mal Paylaşımı Davası Açma Süresi
Belli bir zaman aşımı süresi geçmeden boşanmada mal paylaşımı davasının açılması gerekmektedir. Dava, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır. Aksi takdirde mal paylaşımı talebinde bulunmak mümkün olmayacaktır.
Evraklar
